Proponuje: Donata Klatka-l

LOGOPEDIA  i … ZABAWY- BY NIE WYJŚĆ Z WPRAWY

 

Doskonałym połączeniem zabawy,myślenia logicznego i ćwiczeń artykulacyjnych jest ....sudoku!

Z moich obserwacj wynika,iż dzieci w każdym wieku chętnie podejmują takie wyzwania i nawet nie orientują się kiedy powtarzają to samo słowo ( z ćwiczoną głoską) po kilka razy.

Dodatkową atrakcją może być samodzielne wykonanie obrazków do sudoku z ćwiczoną głoską.Zasada jest taka sama jak w każdej grze Sudoku, elementy nie mogą powtórzyć się ani w linii poziomej ani w pionowej.

Oczywiście nazywamy obrazki, staramy się ułożyć i powtórzyć zdanie o każdym obrazku a starszaki mogą same pokusić się o wymyślanie niewiarygodnych nawet historii z ćwiczonymi obrazkami.

Wyścig tragarzy.

Zabawa, przy której jest sporo śmiechu, a dzieciaki lubią ją powtarzać i bić swoje rekordy. Pamiętacie ze szkolnych zajęć gimnastycznych woreczki z grochem? Będziecie ich potrzebowali! Bardzo łatwo je uszyć, ale jeśli jednak z igłą i nitką się nie przyjaźnicie, wsypcie groch lub fasolę do woreczka strunowego lub zamknijcie w inny sposób. A teraz reguły gry! Na mecie ustawia się jedno lub więcej dzieci w pozycji na czworaka (mama czy tata również mogą). Każdy zawodnik na plecach ma balast w postaci woreczka. Każdy porusza się na czworaka najszybciej jak potrafi. Gdy woreczek spadnie zaznaczamy od miejsca dokąd żółw dotarł. Dzieciaki lubią poprawiać swój rekord i próbować dojść za każdym razem dalej. I tak zabawa może trwać naprawdę długo.                          

Ale to nie koniec! Każdy żółw po zakończeniu swojego biegu ma za zadanie powtórzyć tyle słówek z ćwiczoną głoską ( zaleconą przez logopedę bądź mamę!)-   ile niósł ziarenek fasoli! ( można to rozłożyć na cały dzień).

Przeprawa przez strumyk.

Wyobraźcie sobie, że przez Wasz pokój przepływa długi strumyk . Musicie przejść na drugą stronę skacząc po kamieniach, ale tak, aby nie wpaść do wody. Czym są kamienie? Poduszkami jaśkami lub innymi kawałkami materiału. Rozłóżcie je na podłodze tak, aby przejście po nich nie było zbyt łatwe.

Ale to nie koniec! Pod każdym ,,kamykiem” schowajcie obrazek( mogą być wcześniej narysowane przez dziecko) z ćwiczoną głoską. Dziecko gdy stanie delikatnie musi wyjąć obrazek i nazywać oprawnie, by ruszyć w dalszą drogę.

Butelkowy slalom. 

Wyobraźcie sobie, że droga do ,,skarbu”-prowadzi niezwykle krętą ścieżką. Rozstawcie puste, plastikowe butelki w pokoju tak, by tworzyły slalom.Dziecko ma za zadanie pokonać drogę do informacji o skarbie pomiędzy nimi z zawiązanymi oczami! Patrzy przez chwilę jak są ustawione butelki( zacznijcie od       2-3), potem zawiązujemy oczy i ….w drogę.

Ale to nie koniec! Na każdej butelce jest napisanych kilka słów do powtórzenia. W nagrodę, po odczytaniu ,,instrukcji” do skarbu ( słówek)- czas na zdobycie skarbu ! ( chrupki? Buziak?...-mama decyduje).

Tor przeszkód

Nie znam dziecka, które nie uwielbiałoby toru przeszkód! Do jego wykonania wykorzystajcie to co macie w domu. Mogą to być wielkie kartony, przez środek których trzeba się przeczołgać, poduszki, po których trzeba skakać, butelki, które należy omijać czy krzesła, na które trzeba się wspinać!

Ale na początek!  Zapiszcie na kartce krótką rymowankę z ćwiczoną głoską lub np. 4 słowa( lub np. 4 przedmioty z tą głoską)   Zadaniem dziecka jest zanim rozpocznie start wypowiedzieć kilka razy wierszyk lub zestaw słów- szybko ale poprawnie i bez pomyłki.( szalik- koszyk- myszka- puszka       szalik- koszyk-….)

Zabawa idealna do utrwalania głosek dla starszych dzieci.                                                                                  

Mały pajączek.

Mały pajaczek-duży pająk! Dzieci będą tą zabawą zachwycone! Wystarczy zaplątać sznurek czy włóczkę o stół i krzesła- w  różnych kierunkach, na przemian- by stworzyć niełatwy do przejścia tor . Każdy z uczestników musi nad sznurkami szukać miejsca do postawienia nogi.

Ale to nie koniec! Idąc przez ,,pajęczynę”-trzeba zdobyć karteczki wiszące w różnych miejscach ( na spinaczu biurowym) Oczywiście są na nich obrazki z ćwiczoną głoską.

Poszukiwacze skarbu

Nic tak nie motywuje, jak rozwiązywanie zadań i zagadek, by dotrzeć do okrytego tajemnicą skarbu. Możecie narysować mapę mieszkania, by dziecko dotarło do pierwszego punktu. Tam znajdzie kolejną wskazówkę. Wcześniej musimy pochować kilka kartek z podpowiedziami takimi jak „sprawdź pod łóżkiem”, „szukaj za kanapą”, „zajrzyj do lodówki”( mogą być to schematyczne rysunki !) by dziecko nareszcie odnalazło skarb! A co będzie poszukiwaną nagrodą zależy już tylko od Was! Zabawa utrwalająca posługiwanie się przyimkami ( na-pod-obok-za…)

Wersja trudniejsza: np ,,Idź 4 kroki w prawo i szukaj nad doniczkami” Potem stań tyłem do okna, zrób 2 kroki do przodu i   szukaj obok zielonego pisaka”-itd.

Ale to nie koniec !           Potem jeszcze raz przypomnijcie sobie gdzie dziecko szukało skarbu i powtórzcie przyimki. Może teraz dziecko dla Was przygotuje mapę?

Balonowe rozgrywki.

Gra w piłkę w domu nie jest do końca bezpieczna. Dlatego z odbijaniem piłki poczekamy, a tymczasem w domu gramy balonem. A zamiast rakietek używamy …drewnianych łyżek! W ten sposób skończy się problem potłuczonych naczyń!                                                      

  Wersja II:   spróbujcie położyć balon na dużej drewnianej łyżce i przejść z nim do mety. Oj, to nie takie proste!

Ale to nie koniec!Powtórzcie słowa zapisane na balonie ( pamiętacie jaka głoska sprawia dziecku trudność ? )                                                                                          

Szczudła z puszek

Przygotowując pyszne sałatki może korzystacie z kukurydzy konserwowej? Nie wyrzucajcie                      pustych puszek, bo mogę się Wam przydać do zrobienia szczudeł! Potrzebny będzie jeszcze sznurek, który przewleczecie przez zrobione w nich dziurki. Dziecko staje na puszkach, a sznurki trzyma w dłoniach i nimi „steruje”.

Ale na początek!Zanim obdarujecie dziecko tak świetną zabawką, niech wyjmie ono z puszki 10 małych obrazków lub pasków kartki z zapisanymi zdaniami! Powtórzcie je –pamiętając o poprawnej wymowie ćwiczonej głoski!

Skaczemy do mety!W gry planszowe można grać nie tylko przy planszy! Wystarczy kostka do gry, dwa sznurki na podłodze oznaczające start, metę i możemy zaczynać. Trasa naszej gry to rozłożone ,twarzą” do podłogi obrazki z ćwiczoną głoską .Ustawiamy zawodników na linii startu. Rzucamy kostką i skaczemy tyle razy ile wypadło oczek

.Ale uwaga !- Przeskakujemy nad rozłożonymi obrazkami! Nazywamy obrazek, który przeskoczyliśmy jako ostatni- oczywiście ćwicząc  swoją wymowę! Po dotarciu do mety wszystkich zawodników możemy wykorzystać wszystkie obrazki do nazywania oraz do wymyślania śmiesznych historyjek.  

Jeżeli ćwiczysz ,,L”- wykorzystaj: lato-lew-lala-loki-lody-las-Ala-Ola-kolega-plama-fala-sala-pudelek-wafelek-opala- malarz- lata-motyle- kula-pal- bal-Amela- karuzela- lama- Lena-oklaski- plusk….

Jeżeli ćwiczysz ,,s-z”:   Sam-sok-ser-sum-sala-synek-sobota-sarenka-stopy-stuka-stary-kasa- kos-mus-pas-skoki-pusto-zamek-zebra-zupa-zagadka- zamyka- zobacz-Zenek-koza-luzy- mazak …..                   (* Uwaga: ,,Z” na końcu wymawiamy jak ,,S”)

Jeżeli ćwiczysz ,,SZ”-   szopa-szafa-szelki-szukam- szorty-szeroko-puszka- kosze- nosze-masz- muszelka- szaro- deszczyk- płaszcz- szklanka- Szymon- Leszek- Mateusz- szumi- szyje- …..

Uwaga : w takich słowach jak np. talerz- na końcu wymawiamy ,,sz”!

Powtarzanie słówek jest konieczne, ale nie musi być nudne!

A Ty jakie gry wymyślisz? Podziel się swoimi pomysłami. Już teraz Ci gratuluję!

Miłej zabawy. Logopeda

 

 

 

GŁOSKA [R]

Jest tylko jedną z wielu głosek ale dla wielu rodziców zdaje się być tą najważniejszą. Warto więc kilka słów o niej napisać.

Powinna pojawić się ok. 5 roku życia. Czasem może pojawić się nawet trochę później . O tym czy można jeszcze poczekać   decyduje min. ogólna sprawność języka dziecka. Warto zapytać logopedę J !

Najczęściej młodsze dzieci zamieniają R na [L] i do pewnego wieku jest to sytuacja najzupełniej normalna, rozwojowa. Gorzej gdy 4-latek nie wymawia nawet [L]- wtedy to od tej głoski należy zacząć terapię .

Dlaczego?- ponieważ przy wymowie-L- język też się unosi do wałka dziąsłowego.

Do wymowy głoski [R] wymagany jest:

• JĘZYK SPIONIZOWANY tzn TAKI ,KTÓRY SWOBODNIE UTRZYMUJE SIĘ U GÓRY BUZI
• SZEROKI JĘZYK UNIESIONY KU GÓRZE
• MOCNE BOKI JĘZYKA
• DUŻA SIŁA POWIETRZA
• SPRAWNY KONIEC JĘZYKA

  

         

(poprawne ułożenie szerokiego języka, boki są nieruchome-puka tylko przód języka ( T-T-T..dziąsłowe)

           (niepoprawne ułożenie języka)

Ćwiczymy:

- unoszenie języka do górnych dziąseł ( nie napinamy języka!

Język nie może być ,,chudy”)

-szerokie rozkładanie boków języka tak, by dotykały, przylegały do bocznych zębów

-przyklejanie szerokiego języka do podniebienia ( tak jak wtedy gdy kląskamy jak konik)

- szeroki język wysuwamy na zewnątrz buzi ale przód języka lekko unosimy tak, by z góry można było wrzucić tam np. kawałek wafelka czy kropelkę soku.( Język tworzy ,,łyżeczkę”)

- wielokrotnie, szybko ale wyraźnie wymawiamy L,L,L….- buzia otwarta

- wiele razy, szybko –przy otwartej buzi!-wymawiamy dziąsłowe [T] tzn mówimy [T] ale pukamy przodem języka w wałek dziąsłowy.

-boki języka ( to ważne!)- przylegają do bocznych zębów, nie przepuszczają powietrza, ponieważ całe powietrze musi zostać skierowane na przód języka. Żeby lepiej kontrolować to czy prawidłowo dmuchasz środkiem przyłóż słomkę lub wąski pasek papieru w okolice górnych ,,jedynek”( zębów)i obserwuj którędy uchodzi powietrze.

- to właśnie powietrze napierając na uniesiony (!) czubek języka powoduje, że zaczyna on drgać. Pomocne jest czasem przedłużanie dziąsłowego [T] tzn. przyklejamy lekko czubek do wałka dziąsłowego i tak jak np. wymawiamy długo [S} tak próbujemy wymówić długo[T}- język cały czas uniesiony.

- spróbuj też: -przyssać przód języka ( ,,kląska konik”-) cały czas ,,zasysając” ten przód   nabierz nosem powietrze i mocno dmuchnij na przód języka.- ( patrz zdjęcie nr 1 ). Przód języka wciąż doklejasz do wałka dziąsłowego a jednocześnie dmuchając na czubek języka powodujesz jego drgania.

Jeżeli zostawisz zbyt dużą szparę między przodem języka a wałkiem dziąsłowym- nie pojawią się drgania!

Niepoprawne są też drgania pojawiające się w tyle jamy ustnej (tzw.-R- francuskie) czy przy zębach od środka.

To świadczy o tym, że czubek języka jest jeszcze nieprzygotowany. Dlatego logopedzi nie spieszą się z wywoływaniem tej głoski.

Przygotuj dobrze narządy mowy- dopiero potem próbuj wywoływać głoskę.

Pamiętaj, poprawna wymowa głoski   [L] oraz sprawny język to,, baza” .

                                                                                    Powodzenia-logopeda Donata Klatka

Zdjęcia:J.Lesniak

Wieża słówek !

 

Kto mieszka na pierwszym ,,piętrze " a kto na drugim?   A na trzecim ?

Czy uda Ci się zapamiętać ukryte pod kubeczkami obrazki ? Wykorzystaj obrazki od logopedy i ćwicz ,,swoją” głoskę.

•    Jeżeli nie masz obrazków, wytni je z gazetkowych reklamówek lub narysuj.
• Układaj z tatą wieżę, nazywajcie na zmianę obrazki. Potem wymień wszystkie obrazkizaczynając ,,od ,,parteru”.
• Zróbcie też konkurs na najwyższą wieżę!

Powodzenia- Logopeda

 

 

 

 

 

Ćwiczenia w powtarzaniu - teksty do naśladowania głosów

Naśladowanie zwierząt lub dźwięków z otoczenia jest doskonałą okazją do ćwiczenia narządów mowy- warg i języka. Zwiększa pojemność płuc, ćwiczy koordynację oddechu z jednoczesnym mówieniem czyli fonacją.

Ponadto zapamiętywanie wierszyków, rymowanek doskonali pamięć słowną. Uczy słuchania i reagowania słownego w odpowiednim momencie np. gdy dziecko ma powiedzieć swoją kwestię ( miau, kap,kle…)

Początkowo małe dzieci zachęcamy do powtarzania tylko dźwięków. Potem fragmentów wiersza, w końcu całości.

Bawić możemy się też wyjmując zabawki czy obrazki, które ilustrują wiersz.

         Zwierzęce gadanie                  J. Beszczyński

(Dorosły zadaje pytania-dziecko naśladuje dźwięki)

Co mówi bocian, gdy żabkę zjeść chce? Kle, kle, kle

Co mówi żaba, gdy bocianów tłum? Kum, kum, kum.

Co mówi kotek, gdy mleczka by chciał? Miau, miau, miau

Co mówi kura, gdy znosi jajko? Ko, ko, ko.

Co mówi kogut, gdy budzi się w kurniku? Ku-ku-ryku

Co mówi koza, gdy jeść jej się chce? Me, me, me. Co mówi krowa, gdy brak jej tchu?

Mu, mu, mu. Co mówi piesek, gdy kość zjeść by chciał? Hau, hau, hau.

Co mówi baran, gdy spać mu się chce? Be, be, be.

Co mówi ryba, gdy powiedzieć chce?

Nic! Przecież ryby nie mają głosu!

             Co słychać na wsi?                                W. Chotomska

Co słychać? Zależy - gdzie.

Na łące słychać: Kle, kle!

Na stawie: Kum, kum!

Na polu: Ku - ku, ku - ku!

Przed kurnikiem: Kukuryku! Ko - ko - ko - ko - ko! - w kurniku.

Koło budy słychać: Hau, hau!

A na progu: Miau...

A co słychać w domu, Nie powiem nikomu!

                       Co kotek miał?                      M. Kownacka

(Przygotuj kapelusz i łatkę dla kota np. z papieru, a może wykonasz maskę kota?- pokazuj treść wiersza jak prawdziwy aktor!

Ustalmy z dzieckiem kto będzie chłopcem-Jasiem a kto kotkiem).

Mały Jasio kotka przy kominku spotkał.

Ukłonił się kapeluszem. Porozmawiać z kotkiem muszę:
- Miał kotek siostrę? - Miau! –

-Miał kotek pazurki ostre? - Miau! –

-Miał kotek mamę i tatę? - Miau!

- Miał kotek na grzbiecie łatę? - Miau!

I tak sobie przez godzinkę rozmawiali przed kominkiem.

                               

                                     Bliskie nam głosy.

(Przygotujmy zabawki do wierszyka; pociąg, trąbkę np. z papieru obrazek żaby…

Mówimy wierszyk i wyjmujemy zabawki)

Jedzie pociąg - fu, fu, fu

Trąbi trąbka - tru, tu, tu

A bębenek - bum, bum, bum

Żaba mówi - kum, kum, kum

Konik człapie - człap, człap, człap

Woda z kranu - kap, kap, kap

Mucha bzyczy - bzy, bzy, bzy

A wąż syczy - ssssss

Baran beczy - be, be, be

A owieczki - me, me, me